Waar kun je in het proces van papier maken substantiële duurzaamheidsslagen maken? Dat is namelijk waar je het verschil maakt. Een vraag die productmanager Jan Rops van duurzame papierfabriek Crown Van Gelder papier in Velsen-Noord zich telkens stelt als hij met innovaties aan de slag gaat. De innovatieve papierfabriek noemt zichzelf niet voor niets al 125 jaar ‘vernieuwer in hart en nieren’ en heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan.
Met het voorkomen van verspilling en het terugdringen van afval was Crown Van Gelder al 20 jaar terug baanbrekend – en ketenbreed – bezig. De innovatieve papierfabriek startte een samenwerking met Inkjetfabrikanten om printing-on-demand (in kleur) groot te krijgen en ontwikkelde een inktvaste papiersoort. Dit maakte voordrukken en daarna inprinten van data overbodig. Jan Rops: “Je kunt op ons papier ‘Crown Letsgo’ dankzij een speciale coating direct variabele content printen. Je print daardoor nooit meer dan nodig is. Voorheen drukte men voor de zekerheid altijd extra. Opnieuw de machine starten en bijdrukken kostte namelijk veel geld.” Tegenwoordig worden ook steeds vaker boeken na bestelling on-demand geprint. De (milieu)winst is enorm: minder energie om te produceren, minder transport, minder opslagruimte, minder vernietiging van onverkoopbare voorraden. “Met deze ketensamenwerking, van papier tot boek, realiseerden we een voetafdruk die maar liefs 24% lager is.”
Duurzame papierfabriek let op energieverbruik
Crown Van Gelder daagt zichzelf continu uit te verbeteren. Naast deze intrinsieke motivatie, zijn de klimaatdoelstellingen uit het Klimaatverdrag 2015 een belangrijke externe drijfveer om te verduurzamen. Bij de productie van papier komt veel energie kijken, dus kijkt Crown Van Gelder naar manieren om zowel energie te besparen als naar de inzet van duurzame energie. “Helaas blijken niet alle oplossingen binnen handbereik”, vertelt Jan Rops. “Zo zouden de windmolens voor de kust van IJmuiden perfect zijn om onze energiebehoefte te verduurzamen. Om die reden kijken wij met Eneco naar de mogelijkheden van installatie van een elektroboiler. Op dit moment helaas een te forse investering, want de subsidies die hiervoor zijn aangevraagd, onder andere voor aanpassing van de infrastructuur, zijn afgewezen. Een andere mogelijkheid is om onze aardgas gestookte warmtekrachtcentrale over te zetten naar waterstof. ‘Buurman’ Tata Steel heeft aangegeven in 2030 via een ander productieproces staal te gaan produceren. Deze productiemethode maakt het mogelijk over te stappen naar waterstof. Dit zou dan voor 2050 gerealiseerd moeten zijn. Als dit project werkelijkheid wordt, dan zouden wij hierbij kunnen aanhaken. Maar ook voor dit project is de steun van de (lokale) overheid onontbeerlijk. Denk daarbij aan het aanleggen van infrastructuur voor transport van waterstof en het afgeven van de benodigde vergunningen. Kortom: er zijn oplossingen, maar nog niets wat concreet kan worden gemaakt. Echter afwachten zit als duurzame papierfabriek niet in het bloed van Crown Van Gelder en daarom kijken wij vooral naar wat wél kan.”
Duurzame papierfabriek duurzame vezels
Duurzaamheid is meer dan energiebesparing. Crown Van Gelder maakt daarom papier van verse houtvezels uit duurzaam beheerd bos; 100% gecertificeerd. “Een aantal jaren terug voerden we een Life Cycle Analysis uit op papier om de milieu-impact te berekenen; vanaf het moment dat een boom wordt gekapt tot aan het moment dat 1 ton papier de fabriek verlaat. Daarbij hebben we gekeken naar de uitstoot van broeikasgassen, van fijnstof (uitstoot van NOx en SOx), het benodigde grondgebruik en het drinkwatergebruik. Naar voren kwam dat met name de processtap waarin pulp wordt gemaakt het meest intensief is: versnipperen, chemische stoffen en water toevoegen, koken. Alternatieve verse vezels met een lagere footprint hebben dan ook mijn interesse. En als innovatieve papierfabriek bracht dat ons bij de reststroom van suikerbiet”, geeft Jan Rops aan.
Innovatieve papierfabriek: 80% lagere footprint
Bij houtvezel is het van belang de lignine, de ‘lijm’ tussen de vezels, eruit te halen om papier te kunnen produceren dat zijn witte kleur zo goed als permanent behoudt. Suikerbiet is een van de weinige alternatieve vezels, waarin geen lignine zit. Het energie-intensieve kookproces is daarom bij suikerbietenpulp niet nodig. Jan Rops: “Dit levert een groot voordeel in milieu-impact. Daarbij komt ook nog eens dat suikerbiet per hectare de grootste hoeveelheid droge stof oplevert: maar liefst 25 ton per jaar per hectare. Ter vergelijking: een dennenboom levert 4 tot 8 ton droge stof per hectare op en eucalyptus 15 ton per hectare. Dit in combinatie met een minder energie-intensief proces, levert een 80% lagere footprint op. Hoewel dit enorm is, is enige nuancering is wel nodig”, meldt Jan Rops. “De suikerbietvezel houdt water vast, waardoor het in het proces meer tijd kost om het water weer uit het papier te drijven. Om de procesduur gelijk en kostenefficiënt te houden, mengen we 20% suikerbietenvezel met 80% gecertificeerde hout cellulose vezel. Voor ons is dit een aanvaardbaar compromis dat een 16% lagere footprint oplevert.”
Samenwerken om impact te maken
De oplossingen voor verduurzamen liggen volgens Crown Van Gelder vooral ook in samenwerken. De fabriek wil dan ook graag de suikerbietenpulp voor andere fabrieken maken. “Zo kunnen fabrieken die weer andere soorten papier en karton maken, profiteren van de milieuwinst die je boekt met suikerbietenpulp. Tegelijk blijft onze zoektocht naar alternatieve vezels uit organische afvalstromen staan. Als afval een grondstof wordt, boeken we wat ons betreft pas echt vooruitgang. Door hierin binnen verschillende sectoren samen te werken, kunnen we met elkaar impact maken”, besluit Jan Rops.
