Maken van papier & karton

Papier en karton worden op een duurzame wijze geproduceerd. Van een groot deel oud papier en een klein deel verse vezels wordt pulp gemaakt. Die pulp wordt vervolgens gezeefd, geperst en gedroogd, zodat er grote rollen papier van kunnen worden gemaakt.

Papier: duizenden jaren oud

Het woord papier stamt af van de plant papyrus, dat duizenden jaren geleden als informatiedrager werd gebruikt door de Babyloniërs, daarna door de Egyptenaren en vervolgens door Grieken en Romeinen. Door op verbonden stengels en bladeren van de papyrusplant druk uit te oefenen ontstond een blad waarop informatie kon worden getekend. De basis van papier zoals we nu kennen, stamt uit 105 voor Christus en is uitgevonden in China door T’sai Lun. Via Arabieren en Spanjaarden kwam de kunst van het papier maken naar Nederland waar het onlosmakelijk verbonden was met de Veluwe en de Zaanstreek.

Het proces van papier en karton maken

Het proces van papier maken bestaat uit verschillende stappen. In de animatie hiernaast én in het schema hieronder leggen we uit hoe het productieproces in zijn werk gaat.

Check this link for an English explanation

Papiermachines

Papier en karton worden gemaakt met high tech machines die tot wel 125 meter lang kunnen zijn. Papier en karton gaan daar tot circa 60 km/uur door (500 tot 1000 meter per minuut). 

Pulp

De basis van papier is pulp; vezels en water. Die vezels zijn voor het grootste deel afkomstig van oud papier, dat in een groot 'bad' is gereinigd (de-inking) en waaruit vuil zoals nietjes en plastic is verwijderd. 

De verse vezels komen óf van bomen (altijd uit gecertificeerde en duurzaam beheerde bossen!) óf van alternatieve bronnen, zoals olifantsgras en agrarische restproducten. Lees meer over grondstoffen en alternatieve vezels.

Reinigen en zeven

Vervolgens worden de vezels gewassen, gecontroleerd en gedroogd. De pulp kan rechtstreeks gebruikt worden of verder gebleekt worden tot wit papier. De brij van water en vezels wordt door een dunne horizontale spleet (headbox) over de hele breedte van de machine op een draaiende draadzeef gespoten. 

Persen en drogen

Na de zeeffase loopt de nog zeer natte en broze papierbaan tussen twee walsen door om meer water eruit te persen. Vervolgens wordt het papier gedroogd door de papier-/kartonbaan afwisselend met de boven- of onderkant tegen met stoom verhitte cilinders aan te drukken.

Nabehandelen

Als dat voor het gebruik nodig is, kan het papier of karton worden nabewerkt. Zo kan het worden gecoat. Een coating bestaat kortweg uit pigmenten (klei en krijt), bindmiddelen en hulpstoffen. Meer over eigenschappen van papier. 

Afwerking / afronding

Aan het einde van de papier- of kartonmachine wordt het papier of karton tot brede rollen met een grote diameter opgerold. Zo’n rol wordt ook wel Tambour genoemd. Zo’n rol kan wel 25 ton wegen. Met behulp van snijmachines worden de rollen tot verschillende breedteformaten of in veel gesneden. In Nederland wordt per jaar bijna 3 miljoen ton aan verschillende soorten papier geproduceerd

Infographic: papermaking process

Het hoogwaardige papier van vandaag de dag vereist een zeer technisch en nauwkeurig productieproces. De infographic hiernaast van CEPI laat het proces van papierproductie zien. Dit start in de meeste gevallen met het toevoegen van een heel groot deel oud papier. Nieuwe pulp is (vaak) wél een onderdeel van het productieproces om zo weer verse, lange en dus sterke vezels aan het eindproduct toe te voegen. 

CEPI is een vereniging die de papierindustrie in Europa vertegenwoordigt. 

Zo wordt wc-papier gemaakt!

Voor de productie van toiletpapier wordt oud papier gebruikt. Er zijn rollen van 1 laag tot meerdere lagen papier. Geavanceerde weefstructuren zorgen voor extra sterkte en luchtkussentjes voor comfort. Bekijk deze video van fabrikant Wepa met uitleg over het productieproces.

Zo wordt wc-papier gemaakt

Artikelen over: Het maken van papier & karton

PaperWise maakt papier van landbouwafval

PaperWise: Wise With Waste

PaperWise maakt papier van landbouwafval en wil zo bijdragen aan een betere wereld.

22 januari, 2024

wc-papier en andere tissuesoorten van wepa

WEPA blijft innoveren door wc-papier telkens opnieuw uit te vinden

Van papier maak je karton en WEPA maakt van oud karton toiletpapier dat ook nog eens superzacht aanvoelt.

6 juni, 2023

Digitaal industrieel printen met transferpapier

‘Digitaal printen transferpapier was gat in de markt’

Papierfabrieken in Nederland hebben ieder een specialisatie. Voor Neenah Coldenhove is dat sublimatietransferpapier.

11 mei, 2023

Industriewater Eerbeek een van eersten ter wereld naar 100% circulair

Industriewater Eerbeek werkt als een van de eersten ter wereld stap voor stap toe naar een volledig circulair watersysteem voor de papierfabrieken.

5 september, 2022

Papiermachine: ‘Meer techniek dan een verkeersvliegtuig’

Blog van Jan Pille en Rutger van Dijk van VNP over arbeidsmogelijkheden bij papier- en kartonfabrieken

14 juli, 2022

Zelf papier maken? Zo doe je dat!

4 juli, 2022

bomen hernieuwbare grondstof voor vele producten

Bomen: natuurlijke, hernieuwbare grondstof voor wel 5000 producten

Wist je dat bomen een natuurlijke, hernieuwbare grondstof voor wel 5000 producten in ons dagelijks leven vormen? Duurzaam bosbeheer past binnen de circulaire economie. Het gaat uit van zo min mogelijk verspilling en van de hoogst mogelijke efficiëntie binnen de gehele keten. In deze infographic van GreenSource wordt dit mooi in beeld gebracht.

Veelgestelde vragen

De productie van papier in Nederland kwam eind 16e eeuw op gang. In 1428 in Gennep gaat de eerste papiermolen in werking. Echter, Gennep hoorde in die tijd tot Duits grondgebied en kwam pas in 1815 bij Nederland. Dat betekent dat officieel de eerste papiermolen in Nederland dateert uit 1586 en aan Dordrecht mag worden toegekend. Daarna volgde in 1598 De Bock in Renkum, waar voornamelijk verpakkingspapier werd gemaakt. 

Werden vroeger molens gebruikt voor de productie, tegenwoordig worden daar high tech machines en processen voor ingezet. Naast dat papier en karton al duurzame producten zijn, doen de papierfabrieken er ook alles aan om dit zo duurzaam mogelijk te produceren. De stappen in het proces van papiermaken beschrijven wij beknopt op onze site. 

Ten eerste zijn oud papier en karton de voornaamste grondstof van nieuw oud papier en karton. Daarbij worden er vaak ook nog verse vezels toegevoegd, dat kan pulp zijn van houtvezels van bomen uit duurzaam beheerde bossen of dat is een alternatieve grondstof afkomstig van bijvoorbeeld suikerbiet, olifantengras of tomatenplanten. Daarnaast worden er nog product- en processtoffen toegevoegd, dit zijn bijvoorbeeld bind-, vulstoffen en fixeermiddelen. Op de pagina over grondstoffen is te lezen wat er voor stoffen worden toegevoegd om papier en karton te produceren. 

Nee, er zijn verschillende fabrieken die zich op andere basissoorten papier en karton richten. Van specialistische papiersoorten tot tissuepapier, zoals keukenrollen en wc-papier. Op de website van de VNP kun je zien welke papier- en kartonfabrieken er in Nederland zijn. 

Logo Papier & Karton diapositief PNG