Zelf papier maken? Dat kan. Met dit stappenplan legt papiermaker Joop Willemsen uit hoe je dit thuis, op school of waar je wilt kunt maken.
Wat heb je nodig om zelf je papier te maken?
- Een kunststof bak met deksel inhoud ± 15 liter.
- Een schepraampje gemaakt van 2 houten fotolijstjes 10 cm x 15 cm:
– Haal het glas en het karton uit de 2 fotolijstjes zodat alleen het houten raampje overblijft, haal ook de metalen klemmetjes eruit.
– Geplastificeerd volièregaas en kunststof horrengaas.
– Punaises, of een nietmachine om het volieregaas samen met het horrengaas op een van de lijstjes vast te kunnen maken.
– Knip het volièregaas en het horrengaas op maat zodat het precies op één van de houten raampjes past. Leg eerst het volièregaas erop met daarop het horrengaas. Maak het op de rand goed vast met de punaises of de nietmachine.
– Het tweede raampje blijft zoals het is, hierop hoeft geen gaas gemaakt te worden. - Aantal dikke huishouddoekjes.
- Dunne huishouddoekjes op rol.
- Een spons.
- Twee houten snijplanken, ± 40cm x 30cm x 2cm. Of laat twee multiplex plankjes zagen bij de bouwmarkt.
- Twee lijmklemmen
- Een staafmixer
Hoe ga je te werk bij het papier maken?
- Oud papier – Scheur papier (servetjes, eierdozen, papieren zakken, etc.) in kleine snippers van ongeveer 2 bij 2 cm. Neem liever geen kranten of tijdschriften, de inkt daarvan kan loslaten en je gereedschap en handen worden er heel vies van.
- Pulp maken – Doe van het gesnipperde papier 50 gram in de kunststof bak en doe er 2 liter warm water bij. Kneed het papier in het water totdat het helemaal uit elkaar valt. Als er kleine stukjes en stipjes over blijven is dat niet erg. In plaats van kneden kun je ook de staafmixer gebruiken. Vraag hiervoor de hulp van een volwassene. Mocht je papier zonder stukjes of stipjes willen dan kun je het met de staafmixer zo fijn maken totdat alle stukjes verdwenen zijn. Als het voldoende uit elkaar gevallen is, verdun dan door 8 liter extra warm water toe te voegen, het mengsel zal er dan ongeveer uitzien als melk.
- Neem één van de plankjes en leg daarop eerst twee dikke, wat vochtig gemaakte, huishouddoekjes en daarop weer een dun doekje van de huishouddoekjes op rol. Zorg dat het mooi strak en glad zit. Dat dit dunne doekje hierbij wat vocht uit het dikke doekje opzuigt is niet erg.
- Zeven – Nu neem je het schepraampje met het gaas en zorg je ervoor dat het gaas boven zit. Hierop leg je het raampje zonder gaas zodat er een bakje ontstaat. Dit raampje heet het deksel. Neem het raampje met het gaas samen met het deksel tussen je handen en dompel het in de bak met papierbrij, op zo’n manier dat de papierbrij binnen het deksel op je schepraampje komt te liggen. Haal langzaam het schepraam uit het water, zorg ervoor dat het deksel niet verschuift, en houd het geheel horizontaal. laat het water eruit lekken totdat het druppelt. Haal dan voorzichtig het bovenste raampje weg, pas op dat er geen waterdruppels op je papier vallen, en leg het raampje met het gaas, waarop nu het natte papier zit, even opzij. Nu draai je dit schepraampje, met daarop het natte papier, om (geen angst, het papier blijft eraan hangen) en druk je het raampje vlak op het dunne huishouddoekje. Het papier zit nu tussen het raampje en het doekje. Druk het raampje stevig aan en dep met de spons het water wat door het gaas wordt gedrukt op. Til nu voorzichtig het raampje aan één van de korte zijden op en kantel het raampje langzaam weg, je zult zien dat het papier nu loskomt van het raampje en op het dunne doekje blijft zitten.
- Vellen nat papier – Leg nu over het zojuist gemaakte velletje papier voorzichtig een ander dun doekje, dan weer een dik doekje en daarop weer op een dun doekje voor je volgende velletje papier. Nu kun je het volgende velletje papier maken op dezelfde manier als beschreven, breng dit papier over op het nieuwe dunne doekje. Als je nu een stuk of 10-12 doekjes met daarop telkens een nat blaadje papier hebt, leg je er op het dunne doekje wat op het laatste velletje ligt twee dikke doekjes en daar weer op het andere plankje.
- Persen – Nu klem je de plankjes met daartussen de doekjes en de natte velletjes papier met behulp van de lijmklemmen vast op elkaar. Het water gaat nu tussen de plankjes uitdruppelen en je laat dit duren totdat er geen water meer uitdruppelt. Als het niet meer druppelt draai je de lijmklemmen los en haal je heel voorzichtig de doekjes van elkaar. De dunne doekjes waar het papier opzit til je voorzichtig op je leg je op een tafel of een vensterbank zodat het kan drogen.
- Drogen – Zodra je papier voldoende droog zal zijn, meestal na een dag of twee, kun je voorzichtig een hoekje losmaken en het papier van de doekjes aftrekken.
Veel plezier met het maken van je eigen papier!