Naast de beek in het dorpje Loenen op de Veluwe – in het hart van de hedendaagse papierindustrie – ligt papiermuseum De Middelste Molen. Bij deze werkende papiermolen kunnen bezoekers terug in de tijd. Zij leren meer over het ambacht van papierscheppen en kunnen zelf ervaren hoe papier vroeger met de hand werd gemaakt.
De Middelste Molen is in 1622 gebouwd en is daarmee een van de oudste nog werkende papiermolens in Nederland. Toen de molen in de 17e eeuw werd opgericht, was papier een schaars en kostbaar product. Het was de tijd waarin Nederland een bloeiend handelsimperium werd en de vraag naar papier – o.a. voor administratie, boeken, kranten en verpakkingen – explosief steeg.
Van pulp naar papier
De papierindustrie is een belangrijk onderdeel geweest van de ontwikkeling van Nederland. De industrie bevond zich altijd in de buurt van water, aangezien de oude machines werden aangedreven door waterkracht. Hoewel de technieken efficiënter en moderner zijn en de industrie flink is opgeschaald, is de basis van papier maken gelijk: van pulp naar papier. De vele vrijwilligers tonen het oude ambacht graag aan bezoekers in rondleidingen en workshops. De museumwinkel laat zien welke producten, soms ware kunstwerken, van papier hieruit ontstaan.
Belang papier en circulaire producten
Door bewustwording te creëren rondom het belang van papier, de hernieuwbare en natuurlijke grondstoffen, milieuvriendelijke productieprocessen en circulaire producten, draagt De Middelste Molen bij aan een duurzamere toekomst. Ondanks de opkomst van digitale media behoudt papier zijn plaats in de samenleving; het een sluit het ander zeker niet uit. In tegendeel: ze vullen elkaar aan. Papier vindt zijn weg in hoogwaardige kunstdrukken, luxe verpakkingen en andere innovatieve toepassingen, zoals in bouwmateriaal. Maar ook de vanzelfsprekende, zelfs essentiële producten van papier, mogen we niet vergeten: (school)boeken, toiletpapier, medicijndoosjes en de bijsluiters.
Levend erfgoed
De instandhouding van De Middelste Molen is belangrijk vanwege het historische aspect, maar zeker ook om het ambacht van papier scheppen te bewaren. Het museum fungeert als levend erfgoed, waar de traditionele technieken en kennis doorgegeven worden aan nieuwe generaties. Vrijwilligers en ambachtslieden houden de molen draaiende en zorgen met hun enthousiaste begeleiding ervoor dat deze oude, maar mooie techniek niet vergeten wordt.
