Milieukeurmerken helpen bij het maken van een duurzame keuze. Zeker als deze keurmerken worden getoetst door een onafhankelijke externe partij, geeft dat de garantie dat het keurmerk waarmaakt wat het belooft. Een keurmerk kan betrekking hebben op grondstoffen, het product als geheel en het proces van productie.
Keurmerk voor grondstoffen
FSC staat voor Forest Stewardship Council, oftewel: de Raad voor Goed Bosbeheer. Het FSC-keurmerk geeft de zekerheid dat de grondstof voor (onder meer) papier en papierproducten afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen wereldwijd. Dat betekent dat er op evenwichtige wijze rekening wordt gehouden met de ecologische, sociale en economische aspecten die bij bosbeheer horen. Als (pulp van) FSC-gecertificeerd hout wordt toegepast, dan blijft de door de boom opgenomen CO₂ ook grotendeels vastgelegd in het product gedurende de gebruiksduur. Het keurmerk stelt geen eisen aan het productieproces van papier of karton. FSC-certificering wordt niet door FSC zelf uitgevoerd, maar door onafhankelijke certificerende organisaties.
Het Programme for the Endorsement of Forest Certification schemes, kortweg PEFC, garandeert dat hout- en papierproducten afkomstig zijn uit een duurzaam beheerd bos en dat het bos in stand blijft. Het certificeren en de daarbij behorende controle van het bosbeheer en de bedrijfsvoering wordt uitgevoerd door onafhankelijke certificerende instellingen en niet door PEFC zelf. De criteria worden per land bepaald en getoetst aan de internationale criteria. Elke vijf jaar vindt herziening van de criteria plaats om zo blijvend aan te sluiten bij actuele kennis en ontwikkelingen.
Er zijn verschillende labels. De ‘PEFC Gecertificeerd’ en ‘PEFC Gerecycled’ zijn bedoeld voor op de producten. Het promotionele label is bedoeld om bijvoorbeeld te laten zien dat je als organisatie het belang van PEFC duurzaam beheerde bossen erkent.
Keurmerk voor producten
Het kringlooplogo papier en karton is te vinden op verpakkingen van papier en karton. Het is een informatief logo dat aangeeft dat de verpakking na gebruik bij het oud papier mag. Alleen schoon en droog papier en karton dat gescheiden wordt ingezameld, wordt gerecycled voor hergebruik.
Het logo zegt niets over het product in de verpakking, de productie en materialen van de verpakking of het gebruik van kringlooppapier. Een verpakking met het kringlooplogo hoeft dus niet van gerecycled papier of karton te zijn gemaakt. Het staat producenten vrij het logo te gebruiken. Er vindt geen controle plaats.
Ook de Weggooiwijzer is een informatief logo. Het logo geeft aan welk onderdeel van de verpakking voor welke vorm van recycling bedoeld is.
Het Europees Ecolabel is in het leven geroepen door de Europese Commissie. Het is een label van uitmuntendheid op milieugebied dat wordt toegekend aan producten en diensten die gedurende hun hele levenscyclus voldoen aan hoge milieunormen: van grondstofwinning tot productie, distributie en verwijdering. Het EU Ecolabel bevordert de circulaire economie door producenten aan te moedigen minder afval en CO2 te produceren tijdens het productieproces. De criteria van de EU Ecolabel moedigen bedrijven aan om producten te ontwikkelen die duurzaam, gemakkelijk te repareren en te recyclen zijn.
Bij papierproducten gelden criteria die betrekking hebben op het gebruik van vezels uit duurzaam beheerde bossen, gerecyclede vezels, zo min mogelijk uitstoot bij de productie ervan, zo min mogelijk gebruik van milieubelastende stoffen en recyclebaarheid van het eindproduct.
Cradle to Cradle Certified® is de wereldwijde standaard voor producten die veilig, circulair en verantwoord zijn gemaakt. Cradle to cradle betekent letterlijk van wieg tot wieg en doelt daarmee op een sluitende kringloop.
Cradle to Cradle Certified beoordeelt de veiligheid, circulariteit en verantwoordelijkheid van materialen en producten op materiële gezondheid, productcirculariteit, schone lucht & klimaatbescherming, water & soil stewardship en sociale rechtvaardigheid.
Binnen elke categorie kan een van de vijf niveaus worden behaald: basis, brons, zilver, goud, platina.
Een onafhankelijke instantie toetst of producten in aanmerking komen voor het certificaat. Hierna vindt elke twee jaar opnieuw een controle plaats om het certificaat te kunnen verlengen.
Het Duitse milieukeurmerk Blauer Engel heeft betrekking op een breed aanbod van non-food producten en diensten. De Blauwe Engel garandeert dat een product minder impact heeft op milieu en klimaat en voldoet aan hoge gezondheidseisen – met behoud van dezelfde bruikbaarheid en kwaliteit.
Papier is goed vertegenwoordigd in het aanbod: gerecycled papier: hygiënisch papier, behangpapier, karton, printpapier, papier voor kranten, tijdschriften, brochures en folders, geschenkpapier, enveloppen, etiketten, papier, zelfklevende notes, schrijfpapier.
Het toekennen van het keurmerk gebeurt door een onafhankelijke instantie. Hierbij worden criteria in acht genomen die betrekken hebben op de hele levenscyclus van het product. De criteria worden regelmatig geactualiseerd. Zo worden sociale omstandigheden tegenwoordig ook meegenomen in de beoordeling.
Het Nordic Swan Ecolabel is een Scandinavisch milieukeurmerk dat wil bijdragen aan vermindering van de milieu-impact van de productie en consumptie van goederen. Voor papierproducten geldt dat tenminste 70% van de gebruikte vezels afkomstig is uit duurzame bosbouw en/of recycling. Ook wordt gekeken naar de productie: het gebruik van milieubelastende stoffen, het energie- en waterverbruik en de CO2-uitstoot.
Uiteraard verifieert en certificeert Nordic Swan Ecolabel dat aan alle vereisten wordt voldaan voordat een product wordt goedgekeurd. De eisen die hieraan worden gesteld worden voortdurend geëvalueerd en bijgesteld om zo blijvend aan duurzame ontwikkeling bij te kunnen dragen.
Keurmerk voor processen
De Internationale Organisatie voor Standaardisatie, kortweg ISO, is een systeem om processen te beoordelen. Er zijn ISO-certificaten voor vele soorten processen. ISO 14001 is het milieumanagementsysteem dat wordt gebruikt om een bij de organisatie passend milieubeleid te ontwikkelen, milieuprestaties te verbeteren en de uitvoering van het milieubeleid te borgen. Onderwerpen die passen binnen dit systeem zijn o.a. circulaire economie en mvo.
Kijk voor uitgebreide informatie over dit keurmerk op de website van ISO.
Handige links:
- Rijksoverheid
- De keurmerkwijzer van Milieu Centraal
- ConsuWijzer