Papier- en kartonketen: uitdagingen en kansen

In het kader van de recente samenwerking van Printmedianieuws met het Informatiecentrum Papier & Karton, zullen beide redacties met enige regelmaat een artikel uitwisselen waarin beiden hun visie geven binnen de plek van de keten waarin zij zich beiden begeven.

Dit artikel van het IPK verscheen op de website van Printmedianieuws.nl

Maroesja Kuut, IPK

De papier- en kartonindustrie – en daarmee alle schakels in die keten – speelt een cruciale rol in de circulaire economie. Wereldwijd groeit de vraag naar duurzame verpakkingen, en hoewel de digitalisering een dalende vraag naar grafisch papier heeft veroorzaakt, blijft de sector veerkrachtig door innovatie en circulariteit. Van grondstof tot productie en van recycling tot de circulaire economie; er zijn kansen en uitdagingen binnen iedere schakel.

Bossen en grondstoffen

Volgens het FAO-rapport State of the World’s Forests 2024 blijft de wereldwijde ontbossing een punt van zorg, mede door de vraag naar bosproducten. Hoewel in sommige landen ontbossing afneemt, staan bossen wereldwijd nog steeds onder druk door klimaatverandering en exploitatie. De papier- en kartonindustrie heeft al jaren geleden stappen gezet om haar impact te verminderen; onder andere door het gebruik van snelgroeiende bomen in gecertificeerde en daarmee duurzaam beheerde bossen.

Ook worden steeds vaker alternatieve grondstoffen uit reststromen ingezet; denk aan landbouwafval en bermgras, waardoor er minder houtvezel voor papierproductie afgenomen hoeft te worden. Investeringen in duurzame praktijken en regelgeving zijn essentieel om ervoor te zorgen dat bossen ook in de toekomst blijven bijdragen aan ecologische en economische doelen.

De Nederlandse Papiermarkt

De Nederlandse papier- en kartonmarkt kende vorig jaar een productiedaling van bijna 23%, voornamelijk door de sluiting van fabrieken (zie: VNP jaarverslag 2023-2024). Ondanks deze terugval zijn er positieve signalen: de orderportefeuille groeit en het economisch sentiment verbetert. De markt bestaat uit verschillende segmenten, zoals verpakkingspapier en karton, grafisch papier en sanitair papier. De uitdagingen voor de industrie hebben te maken met het brede scala aan regelgeving, zoals de EU-ontbossingsverordening en de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Ook de energietransitie en circulaire economie spelen een rol. De sector zet in op innovatie, zoals biobased materialen en waterbesparing, wat zorgt voor een onderscheidende positie ten opzichte van concurrenten. Onafhankelijke bronnen geven aan dat de Nederlandse papierindustrie zelfs een van de schoonste industrieën is (*).

De Europese Papiermarkt

In 2023 daalde de productie in de Europese pulp- en papierindustrie met 13% tot 73,9 miljoen ton volgens de CEPI Key Statistics 2023. De consumptie kromp eveneens, vooral in de grafische sector, waar de verschuiving naar digitaal lezen zichtbaar blijft. Tegelijkertijd nam de vraag naar verpakkingsmaterialen, zoals golfkarton, toe. De sector werkt hard aan het verlagen van haar ecologische voetafdruk en maakt steeds meer gebruik van biomassa als energiebron.

Recycling en circulariteit

Europa blijft vooroplopen in circulariteit en duurzaamheid, met een Europees recyclingpercentage voor papier van 79,3% (bron: CEPI Key Statistics 2023). Dit betekent dat bijna 80% van het papier wordt gerecycled, een prestatie die de Europese papierindustrie neerzet als leider in materiaalhergebruik. Nederland is daarin een koploper met een recyclingpercentage van 82% voor niet-verpakkingspapier (**). Vooral verpakkingsmaterialen zoals golfkarton worden intensief gerecycled. PRN (Papier Recycling Nederland) stimuleert het hergebruik van papier en karton en dankzij samenwerking met 95% van de gemeenten kan bijna al het Nederlandse oud papier gerecycled worden. Wel blijft aandacht nodig voor de kwaliteit van ingezameld papier, want vervuiling met materialen zoals plastic of etensresten kan het recyclingproces verstoren.

Papier en karton passen in circulaire economie

De papier- en kartonindustrie staat voor uitdagingen op het gebied van regelgeving, energie en grondstoffen. Toch bewijst de sector keer op keer veerkrachtig te zijn door innovatieve oplossingen en een sterke focus op duurzaamheid. Papier en karton passen met hun hernieuwbare, recyclebare grondstoffen binnen de circulaire economie en daarmee blijft de industrie relevant. Natuurlijk is het dan nog steeds aan de bedrijven om mee te bewegen en stappen te blijven maken om een groenere en duurzamere economie te ondersteunen.

(*) bron: NPO 1 Feit of Fictie
(**) bron: PRN
foto header: 123RF
foto bos: Pixabay

Papier & Karton

22 oktober, 2024

Verder lezen

duurzaam boek

Handvest Duurzaam Publiceren

Sanne Walraven over het Handvest Duurzaam Publiceren waarmee de uitgeefbranche belooft duurzame stappen te zetten.

14 oktober, 2024

Kartonnen grafkist

Met karton kun je van alles maken. Grafkisten van het biologisch afbreekbare karton zijn een duurzaam voorbeeld hiervan.

17 januari, 2022

cadeaupapier eco

‘Vandaag willen we een minder grote footprint dan gisteren’

Producent en importeur van cadeauverpakkingen voor de retail in Europa over hun duurzame stappen.

25 oktober, 2022

Logo Papier & Karton diapositief PNG